โปรตีนแบบไหน? ที่เหมาะกับคนที่ต้องการสร้างกล้ามเนื้อ
โปรตีนช่วยเสริมสร้างกล้ามเนื้อ หลายคนที่ต้องการสร้างกล้ามเนื้อมักรับประทานโปรตีนเพราะเชื่อว่าสามารถช่วยสร้างกล้ามเนื้อแขนได้ จากการรวบรวมและวิเคราะห์ผลศึกษาเกี่ยวกับประโยชน์ของโปรตีนในด้านการสร้างกล้ามเนื้อนั้นพบว่า การรับประทานโปรตีนเสริมอย่างสม่ำเสมอภายใต้การควบคุมดูแลจากแพทย์อาจช่วยเพิ่มมวลกล้ามเนื้อและสมรรถภาพในการออกกำลังกาย หากมีการออกกำลังกายร่วมด้วยอย่างสม่ำเสมอ และในระดับและระยะเวลาที่มากพอด้วย ซึ่งจะแน่นอนหรือไม่ยังไม่อาจยืนยันได้แน่ชัดในปัจจุบัน
ให้กรดอะมิโนจำเป็น ร่างกายสร้างเองไม่ได้ ต้องได้รับจากอาหารเท่านั้น ช่วยสร้างกล้ามเนื้อและโครงสร้างของร่างกาย รวมทั้งช่วยซ่อมแซมเนื้อเยื่อต่างๆ ที่สึกหรอ
• เป็นแหล่งโปรตีนทางเลือกของคนกินมังสวิรัติ
ศูนย์วิทยาศาสตร์ฮาลาล จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
• เลือกกินให้หลากหลายเพื่อให้ได้กรดอะมิโนครบถ้วน เช่น กินถั่วเหลืองคู่กับงาหรือข้าว โดยถั่วมักมีกรดอะมิโนเมไธโอนีนต่ำ แต่งาและข้าวมักมีเมไธโอนีนสูงจึงต้องกินคู่กันเพื่อชดเชย
โปรตีนถูกดูดซึมผ่านทางลำไส้ โดยโปรตีนจะถูกย่อยสลายโดยเอนไซม์ย่อยอาหาร และดูดซึมขณะที่เปลี่ยนจากเปปไทด์เป็นกรดอะมิโน โดยเปปไทด์ก็คือโปรตีนที่ถูกย่อยก่อนจะกลายเป็นกรดอะมิโน หากจะอธิบายให้เข้าใจง่าย ๆ ก็คือโปรตีนจะถูกย่อยให้เล็กลงเพื่อให้ดูดซึมง่ายขึ้นนั่นเอง
หลายคนมักเข้าใจผิดว่า “โปรตีนไม่ได้ทำให้อ้วน” ซึ่งเป็นความเข้าใจที่ผิด ที่ทำให้ผู้ที่งดรับประทานขนมปังหันมารับประทานเนื้อสเต๊กแทนกลับต้องมาท้อแท้ใจ เพราะพบว่าน้ำหนักตัวกลับยิ่งเพิ่มสูงมากขึ้นโดยที่ไม่ทันรู้ตัว
สำหรับผู้ที่กำลังลดน้ำหนัก การรับประทานโปรตีนชนิดดียังช่วยให้รู้สึกอิ่มยาวนานขึ้น และส่งผลดีต่อกล้ามเนื้อที่จะค่อย ๆ protein shake สูญเสียไปเมื่อแก่ตัวลง ทั้งนี้ให้รับประทานเนื้อหมูและเนื้อวัวแต่น้อย หลีกเลี่ยงไขมันจากเนื้อสัตว์ติดมัน รวมถึงโปรตีนที่ผ่านกระบวนการแปรรูปอย่างไส้กรอก เบคอน และแฮม เพราะนอกจากจะทำให้ยากต่อการลดหรือคงน้ำหนักตัวไว้เช่นเดิมหากรับประทานบ่อย ๆ แล้ว ยังส่งผลเสียต่อร่างกาย โดยอาจสัมพันธ์กับความเสี่ยงในการเกิดโรคเบาหวาน โรคหัวใจและหลอดเลือด ตลอดจนโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่
แต่ทั้งนี้ใช้ว่าโปรตีนสมบูรณ์จะสำคัญเพียงอย่างเดียว การรับประทานอาหารที่มีทั้งโปรตีนสมบูรณ์และโปรตีนไม่สมบูรณ์ร่วมกันจะให้คุณค่าทางโภชนาการดีกว่าเลือกรับประทานโปรตีนเพียงชนิดใดชนิดหนึ่ง ซึ่งอาหารที่ประกอบไปด้วยข้าวและถั่วผสมชีสสักเล็กน้อยนั้นมีคุณค่าทางอาหารสูงและมีไขมันต่ำกว่าสเต๊กเป็นไหน ๆ แถมราคาก็ไม่แพงด้วย
โปรตีนอีกชนิดที่เริ่มนิยมรับประทานมากขึ้นในปัจจุบันก็คือโปรตีนผง โปรตีนแท่ง ซึ่งเป็นอาหารเสริมจากโปรตีนชนิดต่าง ๆ เช่น เวย์โปรตีน โปรตีนเคซีน หรือโปรตีนถั่วเหลือง เหล่านี้ต่างก็เป็นโปรตีนสมบูรณ์ โดยผู้ที่ไม่รับประทานสัตว์บางคนจะนิยมโปรตีนจากถั่วเหลืองมากกว่าชนิดอื่น แต่อาหารเสริมโปรตีนจากถั่วเหลืองบางชนิดอาจมีรสชาติที่ไม่พึงประสงค์นักและละลายได้ไม่ค่อยดีในน้ำ
เลือกกินโปรตีนจากเนื้อสัตว์ที่ไม่ติดมัน ไขมันต่ำ เช่น เนื้อปลา เนื้อไก่ เนื้อหมู ที่ไม่ติดมัน สลับกับการกินโปรตีนจากพืชบ้าง เช่น ธัญพืชและถั่วชนิดต่างๆ เพราะการกินโปรตีนจากพืช ปราศจากไขมันอิ่มตัวและโคเลสเตอรอล
โปรตีนเป็นองค์ประกอบสำคัญที่พบในเซลล์เนื้อเยื่อและอวัยวะต่าง ๆ ของร่างกาย การกินอาหารที่มีโปรตีนอย่างเพียงพอจะช่วยให้ร่างกายฟื้นตัวจากการบาดเจ็บได้เร็วขึ้น โดยเฉพาะคนที่ออกกำลังกายเป็นประจำ คนที่เจ็บป่วย และพักฟื้นจากการผ่าตัด
เลือกกินโปรตีนอย่างไรให้เหมาะสมกับร่างกาย